การดูแลแผลผ่าตัด แผลหลังตัดไหม หลังออกจากโรงพยาบาล

เมื่อคุณหมอต้องให้กลับบ้าน หลังจากการผ่าตัด จำเป็นต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของเเพทย์ ในการดูแลแผลหลังผ่าตัด เพราะแผลหลังการผ่าตัด มีหลายประเภท การดูเเลแผลเเต่ละประเภทมีความเเตกต่างกัน

[read more]

ทำความรู้จัก แผลผ่าตัด

แผลผ่าตัด คือการตัดผิวหนัง โดยศัลยแพทย์ในระหว่างการผ่าตัด ในตอนท้ายของการผ่าตัดจะมีการรวมรอยตัด (เนื้อเยื้อ) กลับเข้าด้วยกัน โดยการเย็บ Steristrips หรือกาวปิดแผล เพื่อให้ขอบผิวหนังเข้าหากัน และสมานกัน 

โดยขอบผิวหนังมักจะเกิดรอยจากการผ่าตัด ภายใน 1 -2 วันของการผ่าตัด ซึ่งใช้เวลาที่แตกต่างกันไประยะเวลาการผ่าตัด

วัสดุและการทำแผล (Dressings)

การทำแผลผ่าตัดในเเต่ละบุคลลมีความเเตกต่างกันไป แผลผ่าตัดก็ย่อมมีการดูแลที่เเตกต่างกันไป บางแผลผ่าตัดอาจจะไม่จำเป็นต้องทำแผล โดยจุดประสงค์ของการทำแผล คือ

• ดูดซับรอยรั่ว สารคัดหลั่ง จากบาดแผล 
• รักษาสภาพแผลให้ดีที่สุด
• ปกป้องบริเวณ แผลผ่าตัด จนกว่าแผลจะหาย 
• ป้องกันไม่ให้รอยเย็บแผล ติดเสื้อผ้า 

การเย็บแผล (Stitches) 

การเย็บแผล อาจใช้กาวปิดแผล น้ำยาฆ่าเชื้อ หรือเทปปิดแผล ซึ่งการเย็บส่วนใหญ่ต้องให้พยาบาลหรือแพทย์เอาออก แต่รอยเย็บ หรือตะเข็บ บางส่วนไม่จำเป็นต้องเอาออกเพราะใช้วัสดุที่ละลายได้ เเต่กลับกันหากการเย็บแผลจำเป็นต้องตัดไหม หรือเอารอยเย็บออก จำเป็นต้องจัดการโดยพยาบาล หรือผู้เชี่ยวชาญในโรงพยาบาลเท่านั้น โดยปกติรอยเย็บจะต้องมีการออกภายใน 14 วัน หลังการรักษา เเต่ก็ขึ้นอยู่กับประเภทของการผ่าตัดด้วย

ปัญหาในการรักษา และการหายของแผล

แผลจำนวนมากหายโดยไม่มีปัญหาใด ๆ อย่างไรก็ตาม ก็สามารถพบภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดได้เช่นกัน  สำหรับภาวะเเทรกซ้อนที่พบบ่อย เช่น การติดเชื้อที่บาดแผล นั่นหมายความว่าเชื้อโรคเริ่มเติบโตในแผล ส่งผลให้การหายของแผลล่าช้าลง 

1. แผลติดเชื้อ

การติดเชื้อบริเวณบาดแผลมักได้รับการรักษาโดยทีมพยาบาล หากคุณสงสัยว่ามีการติดเชื้อที่บาดแผลโปรดติดต่อแพทย์เเละโรงพยาบาลทันที บางคนมีแนวโน้มที่จะเกิดแผลติดเชื้อมากกว่าคนอื่น ๆ โดยเฉพาะคนที่มีความเสี่ยงดังต่อไปนี้

•สูบบุหรี่ 

•เป็นโรคเบาหวาน 

•มีภาวะหรือกำลังได้รับการรักษา ซึ่งส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือเคมีบำบัด 

ขณะอยู่โรงพยาบาล แพทย์และพยาบาลจะทำทุกวิถีทาง เพื่อป้องกันไม่ให้แผลมีการติดเชื้อ แต่สิ่งสำคัญคือ เมื่อหลับบ้านไปแล้ว ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เเละหมั่นทำความสะอาด สังเกตุแผลเป็นประจำ เพราะหากแผลเกิดการติดเชื้อ อาจจะมีสัญญาณดังต่อไปนี้

• เจ็บปวดมากขึ้น 
• แผลมีลักษณะเป็นสีแดง หรือบวม
• มีของเหลวคล้ายเลือดหนอง หรือเลือดรั่วออกมา
• มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ 
• ร่างกายมีอุณหภูมิสูง (สูงกว่า 37.5 ° C) 

หากมีสัญญาณในข้างต้นให้รีบไปโรงพยาบาลหรือพบเเพทย์ทันที 

การดูแลแผลหลังผ่าตัด

มีวิธีการหลายอย่างที่เราสามารถทำได้เพื่อช่วยลดโอกาสเกิดแผลติดเชื้อ และช่วยการรักษาแผลหายดียิ่งขึ้น 

การทำแผลหลังผ่าตัด

การทำแผลหลังผ่าตัด สามารถทำได้หลังจากกลับมาจากโรงพยาบาล โดยสามารถทิ้งไว้ได้นานถึง 2 วัน หรือตามคำแนะนำของพยาบาลและแพทย์ ตราบเท่าที่ไม่มีของเหลวระบายออกมา ต้องรักษาแผลให้แห้งนานเป็นเวลาสองวัน หากเเต่ว่า มีของเหลว หรือเลือดไหลออกมา สิ่งสำคัญคือจำเป็นต้องเปลี่ยนผ้า เเละทำแผลใหม่ให้เรียบร้อย โดยมีวิธีการทำแผลดังนี้

• ล้างมือด้วยสบู่และน้ำก่อนทำแผลทุกครั้ง
• ถอดผ้าปิดบาดแผล ที่สกปรกออกอย่างระมัดระวัง โดยไม่ต้องสัมผัสกับด้านที่ใช้แล้ว
• อย่าใช้นิ้วสัมผัสกับแผล
• ระวังอย่าสัมผัสด้านในของ ผ้าปิดแผล เทปยึดแผล หรือฟิล์มปิดแผล เป็นอันขาด เพื่อรักษาความสะอาดของแผลหลังผ่าตัด
• อย่าทาครีมฆ่าเชื้อวัสดุปิดแผลเป็นอันขาด

หากแผลกำลังจะหายสามารถทิ้งไว้ได้ โดยไม่ต้องใช้ผ้าปิดแผล  เเต่อย่างไรก็ดี การมีผ้าปิดแผล เทปยึดแผล จะสามารถป้องกันเสื้อผ้าเสียดสี กับแผลหลังผ่าตัดได้

สั่งซื้อสินค้าคลิก เทปยึดแผลหลังตัดไหม หรือ เทปแปะแผลหลังผ่าตัด  

การดูแลแผลผ่าตัด 

การเย็บแผลมักจะหายไปใน 7-10 วัน ต้องนำรอยเย็บ หรือตัดไหม ออกหลังจากผ่านไป 14 วัน  ก่อนกลับบ้านพยาบาลจะแจ้งให้ทราบว่าเมื่อใหร่ที่จะต้องมาตัดไหมออก ดังนั้นถ้าเห็นเส้นไนลอน (ไหลเย็บ) โผล่ออกมาจากแผลเป็น ที่กำลังจะหาย อย่าดึงไหมออกมาเป็นอันขาด ให้ปิดแผลไปจนกว่าจะเอารอยเย็บ หรือไหม ออกเพื่อป้องกันไม่ให้เจ็บ เเละป้องกันแผลติดเชื้อ 

การอาบน้ำในแผลหลังผ่าตัด

ควรรอประมาณ  24 ชั่วโมง ก่อนที่จะอาบน้ำ เเละมีข้อควรระวังดังต่อไปนี้

• การอาบน้ำเป็นสิ่งที่ดีกว่าการแช่น้ำ เพราะการแช่น้ำ อาจทำให้บาดแผล เนื้อเยื่อแผลนิ่มลง และทำให้แผลเปิดขึ้น แช่น้ำก็ต่อเมื่อแน่ใจว่าสามารถทำให้แผลแห้ง  
• เลือกใช้ แผ่นแปะแผล หรือฟิล์มปิดแผลหลังผ่าตัด ที่มีคุณสมบัติกันน้ำได้ เมื่อจำเป็นต้องอาบน้ำหรือเเช่น้ำ
• อย่าใช้สบู่ เจลอาบน้ำ โลชั่นทาผิว แป้งฝุ่น หรือผลิตภัณฑ์อาบน้ำ ลงบนบาดแผลโดยตรง อาจกระตุ้นให้เกิดการติดเชื้อได้
• อย่าถูบริเวณที่เป็นแผล เพราะจะทำให้เกิดความเจ็บปวด และอาจทำให้กระบวนการหายของแผลช้าลง 
• ซับแผลให้แห้งเบา ๆ ด้วยผ้าสะอาดหลังอาบน้ำ หรือแช่น้ำ 

สุดท้าย หากมีข้อกังวลใด ๆ เกี่ยวกับ แผลหลังผ่าตัด หรือแผลหลังตัดใหม่ ให้รีบปรึกษาแพทย์และโรงพยาบาลทันที

อ้างอิง

มูลนิธิโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด

อ่านบทความเพิ่มเติม

แผ่นแปะแผลสำหรับการห้ามเลือด แบบมีก๊อซในตัว INJECTION PAD

ไฮโดรคอลลอยด์ฟิล์มปิดแผลกันน้ำ CARELEAVES™

พลาสเตอร์ปิดแผล เทปปิดแผล เลือกอย่างไรดี

[/read]